English

Lala — Which is your favourite season Gohar?

Gohar — My favourite season is winter.

Lala — Why do you like winter?

Gohar — I like winter because we can make a snowman and play snowballs.

Lala — Which is your favourite celebration in winter?

Gohar — My favourite celebration is New Year.

Lala — I like it too.

Gohar — And which is your favourite season Lala?

Lala — My favourite season is spring.

Gohar — Why do you like spring?

Lala — I like spring because nature wakes up. We can see small green leaves in trees and beautiful flowers.

Gohar — Which is your favourite celebration in spring?

Lala — My favourite celebration is Easter.

Gohar — I like it too.

Մաթեմատիկայի հաշվետվություն

Փետրվար ամիս

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մարտ ամիս

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Ապրիլ ամիս

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա

Сказка о жадной старухе и находчивом солдате.

Зако́нчил солда́т слу́жбу в а́рмии, и отпусти́ли его́ домо́й. В то вре́мя служи́ли до́лго – по 25 лет. Доро́га до до́ма да́льняя, уста́л солда́т, есть хо́чется. Ви́дит – дере́вня. Постуча́лся в дом:
– Пусти́те ста́рого солда́та отдохну́ть!
Дверь откры́ла стару́ха.
– Заходи́, – говори́т.
Зашёл солда́т и спра́шивает:
– А нет ли у тебя́, ба́бушка, чего́-нибу́дь пое́сть?
Стару́ха была́ не бе́дная, но о́чень жа́дная. Вот она́ и отвеча́ет солда́ту:
– Ох, до́брый челове́к, я и сама́ сего́дня ещё ничего́ не е́ла, сижу́ голо́дная.
А солда́т чу́вствует, что в до́ме пирога́ми па́хнет. Тут уви́дел он в углу́ топо́р – и говори́т стару́хе:
– Е́сли еды́ у тебя́ нет, то мо́жно свари́ть ка́шу из топора́.
Хозя́йка удиви́лась:
– Как это – ка́шу из топора́ вари́ть?
– А я тебе́ покажу́, е́сли дашь котёл.
Интере́сно ста́ло стару́хе, принесла́ она́ котёл. Солда́т нали́л туда́ воды́, в во́ду положи́л топо́р и поста́вил котёл с топоро́м на ого́нь. Пото́м доста́л из рюкзака́ ло́жку, помеша́л, попро́бовал.
– Ну как? – спра́шивает стару́ха.
– Отли́чный топо́р! Хоро́шая ка́ша бу́дет! – отвеча́ет солда́т. – Жаль то́лько, что посоли́ть не́чем.
– Ну, соль у меня́ есть, посоли́.
Принесла́ стару́ха соль. Солда́т посоли́л во́ду с топоро́м, сно́ва помеша́л, попро́бовал.
– Хороша́ ка́ша! Жаль, крупы́ нет!
Тогда́ стару́ха – о́чень ей хоте́лось ка́шу из топора́ попро́бовать! – принесла́ и крупу́.
– Положи́, солда́т, крупы́, ско́лько ну́жно.
Положи́л солда́т крупу́. Ва́рит ка́шу, ло́жкой в котелке́ поме́шивает. Попро́бовал…
– Хороша́ ка́ша! Вот е́сли бы туда́ ещё и ма́сла немно́го…
Нашла́ стару́ха и ма́сло. Положи́ли ма́сла в ка́шу. Попро́бовал солда́т – и говори́т:
– Гото́во! Дава́й, хозя́йка, хлеб, неси́ ми́ски, ло́жки. Бу́дем ка́шу есть!
Принесла́ стару́ха хлеб, ми́ски, ло́жки.
Едя́т они́ ка́шу – вку́сно!
– Вот не ду́мала, что мо́жно таку́ю хоро́шую ка́шу из топора́ свари́ть, – удивля́ется стару́ха. – А когда́ мы топо́р есть бу́дем?
– Да, понима́ешь, ба́бушка, топо́р ещё не свари́лся. Я его́ с собо́й возьму́, по доро́ге доварю́ и поза́втракаю.
Положи́л солда́т топо́р в рюкза́к, попроща́лся с хозя́йкой и ушёл.

Մանդալա

Մանդալան ոչ միայն նախշ կամ նկար է, այլև՝ սրբազան նշան: Այն ունի բարդ երկրաչափական կառուցվածք, որը արտահայտում է տիեզերքի պատկերը կամ քարտեզը: Այն խորհրդանշում է հոգևոր, էմոցիոնալ և տիեզերական կարգապահություն, արտահայտելով աստվածային ներդաշնակությունը, որին հակադրվում են մեզ շրջապատող նյութական աշխարհի անկանոնությունն ու անկարգությունը: Մանդալայում հաճախ առկա է ճառագայթային հավասարակշռություն: Դրա բնորոշ գիծը ներդաշնակությունն է նրա տարբեր մասերի և գույների միջև: Մանդալայում ոչ միայն յուրաքանչյուր պատկերը ունի իր նշանակությունը, այլև՝ յուրաքանչյուր գույնը: Օրինակ՝ կապույտ գույնը խորհրդանշում է խաղաղություն և իմաստություն, կարմիր գույնը՝ կենսական ուժ և այլն: Մանդալաներ պատկերում են ասեղնագործությոն մեջ, փորագրում են քարի, փայտի և մետաղի վրա:

,,Луна и солнце,,

Солнце и Луна долго спорили. Солнце сказало, что листья на деревьях зелёные.

— Нет, — сказала Луна, — они серебряные. Люди на Земле всё время спят. А Солнце ответило: «Нет, люди на Земле всё время двигаются».

— Но тогда почему на Земле всегда тихо? — спросила Луна.

— Кто тебе это сказал? — удивилось Солнце. — На Земле всегда шумно. Они продолжали спорить.

— Я не могу понять, почему ты видишь зелёные листья, а я серебряные, — сказала Луна. Этот разговор услышал Ветер.

— О чём вы спорите? Я вижу Землю и днём и ночью. Днём, когда светит Солнце, люди работают и на Земле шумно. А ночью, когда светит Луна, на Земле тихо и люди спят.

Луна захотела посмотреть, что делают люди на Земле днём. Она решила появляться раньше, когда на небе ещё светит Солнце. Теперь она знает, какая Земля днём. А вот Солнце не может увидеть Землю ночью. Когда появляется Солнце, начинается день.

Вопросы к тексту:

1. Почему Солнце сказало, что листья на деревьях зелёные? Она так сказало потому что так видела.

2. Почему Луна сказала, что листья серебряные?

Она так видела.

3. Почему Луна сказала, что на Земле всегда тихо? Потому что она появлялась ночью, а ночью все спят.

4. Почему Солнце не согласилось с Луной и сказало, что на Земле всегда шумно? Потому что она появлялась утром и видела как люди работают.

5. Кто услышал спор Солнца и Луны? Ветер.

ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԻ ԲԱԶՄԱԶԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ

Կենդանիները, բույսերի նման, շատ բազմազան են: Նրանք տարբեր­վում են չափերով, կան շատ մեծ կենդանիներ, հսկաներ ե փոքր կենդանի­ներ՝ անզեն աչքով անտեսանելի: Հսկաներից է ծովերում և օվկիանոսնե­րում ապրող կապույտ կետը, որի մարմնի երկարությունր կարող է հասնել 33 մետրի, իսկ զանգվածր՝ 150 տոննայի:

Կենդանիները միմյանցից տարբեր­վում են արտաքին տեսքով, մարմնի ձևով և մասերով, ծածկույթով, դրա գունավորմամբ, շարժումներով, վարքով կամ կենսակերպով և այլն:

Դիտելով՝ չեք շփոթի անձրևորդը, սեն­յակային ճանճը, մեղուն, թիթեռը, այս կամ այն ձուկը, գորտը, թռչունը, շունն ու կատուն: Նրանք ունեն այնքան շատ և հստակ տարբերություններ, որ նույնիսկ արտաքին տեսքով հեշտությամբ միմյանցից տարբերվում են: Կենդանիներն ունեն նաև տարբեր ներքին կառուցվածք:

Կենդանիների մի մասն ապրում է ջրում, մյուսը՝ ցամաքում: Հայտնի են հողում ապրող կենդանիներ: Կան կենդանիներ, որոնք վարում են օդա­յին կենսակերպ, թռչում են կամ ապրում մեծ բարձրություններում: Կան նաև այնպիսիները, որոնք ապրում են մյուս կենդանի օրգանիզմներում՝ բույսերում կամ կենդանիներում, մարդու օրգանիզմում: Տարբեր միջավայ­րերում ապրելու և զարգանալու, սնվելու կամ բազմանալու համար կենդա­նիներն ունեն հարմարանքներ:

Կարելի է ասել, որ կենդանիների բազմազանությունը պայմանավոր­ված է այն տարբեր միջավայրերով, որտեղ նրանք ապրում են: Որոշակի տարածքում ապրող կենդանիների բազմազան խմբերր միասին անվանում են ֆաունա:

Հայաստանի ֆաունան հարուստ է: Հայաստանում մեծ է կենդանինե­րի բազմազանությունը, քանի որ մեր տարածքում կան բարձր սարեր և ան­մատչելի լեռներ, դաշտավայրեր և բացատներ, գեղեցիկ լճակներ, սառնո­րակ աղբյուրներ և ջրվեժներով գետակներ և այլ հատվածներ: Դրանք միմյանցից շատ են տարբերվում, յուրաքանչյուր տարածքին բնորոշ են իր պայմանները: Կենդանիներն էլ ունեն իրենց ապրելու տարբեր պայմաննե­րը։

Կենդանիների աշխարհն անկրկնելի է:

Հարցեր և առաջադրանքներ

  1. Կենդանիների միջև ի՞նչ տարբերություններ կան: Բերեք օրինակներ: Կնդանիները տարբերվում են իրենց արտաքին տեսքով, չափերով, գույներով, և այլն։
  2. Ինչո՞վ է պայմանավորված կենդանիների բազմազանությունը: Կենդանիների մի մասն ապրում է ջրում, մյուսը՝ ցամաքում: Հայտնի են հողում ապրող կենդանիներ:
  3. Ի՞նչ է ֆաունան: Որոշակի տարածքում ապրող կենդանիների բազմազան խմբերր միասին անվանում են ֆաունա:
  4. Գիտե՞ք, թե որ կենդանիներն են տալիս ձու, բուրդ, կաթ, միս: Կովը տալի է կաթ, հավը տալիս է ձու, ոչխարը տալիս է բուրդ, իսկ խոզը տալիս է միս։

Թեսթ 5 Պատմում է ինքը՝ Չարլի Չապլինը

Ես ծնվել եմ 1889-ի ապրիլի 16-ին, երեկոյան ժամը 8-ին, Ուոլվորթի շրջանում, Իսթլեյն փողոցում: Ես լրագիր եմ վաճառել, խաղալիքներ սոսնձել, աշխատել եմ տպարանում, ապակի փչողի արվեստանոցում, բայց գիտեի, որ դրանք ժամանակավոր են, ի վերջո, դերասան եմ դառնալու:

… Հինգ տարեկան հասակում իմ առաջին ելույթի համար ես պարտական եմ մորս… Նա ինձ մենակ չէր թողնում վարձով բնակարանում և սովորաբար հետը (տանել)  թատրոն: Հիշում եմ, թե ինչպես կանգնած էի բեմի հետևում, երբ հանկարծ մորս ձայնը խզվեց: Հանդիսականներն սկսեցին ծիծաղել, բղավել. ես չէի հասկանում, թե ինչ է կատարվում: Իսկ աղմուկը գնալով մեծանում էր, և մայրիկս ստիպված եղավ բեմից հեռանալ: Նա սաստիկ հուզված էր, վիճում էր տն□րենի հետ: Հանկարծ տնօրենն ասաց, թե կարելի է նրա փոխարեն ինձ թողնել բեմ, և ձեռքիցս բռնած՝ ինձ բեմ տարավ ու (թողնել )այնտեղ մենակ:

Ահա բեմեզրի  լապտերների վառ լույսի տակ նվագախմբի նվագակցությամբ  ես սկսեցի եր□ել այն ժամանակ շատ տարածված փողոցային մի երգ: Չէի հասցրել երգի կեսն էլ երգել, երբ բեմի վրա անձրևի պես սկսեցին տեղալ մանր դրամներ:Ես ընդհատեցի երգը և (հայտարարել), որ նախ կհավաքեմ փողը, ապա կերգեմ: Իմ ռեպլիկն վերադարառաջ բերեց քրքիջ: Տնօրենը բեմ եկավ՝ թաշկինակը ձեռքին, և օգնեց ինձ՝դրամները հավաքելու: Ես վախեցա որ նա դրանք իրեն է պահելու: Հանդիսականները նկատեցին իմ երկյուղը, և դահլիճում քրքիջը սաստկացավ: Համոզվելով, որ նա փողը հանձնեց մորս, ես նոր միայն վերադար□ա բեմ և ավարտեցի երգը: Երբ մայրս բեմ եկավ ինձ տանելու, նրան դիմավորեցին որոտընդոստ ծափահարություններով: Այդպիսին էր իմ առա□ին, իսկ մորս՝ վերջին ելույթը: «Նոր դռնապանը» ֆիլմում կա մի դրվագ, ուր տնօրենն ինձ դուրս է անում աշխատանքից: Պաղատագին խնդրելով խղճալ ինձ՝ ես սկսեցի ձեռքի շարժումներով ցույց տալ, որ շատ երեխաներ ունեմ՝ մեկը մեկից փոքր: Ես խաղում էի խեղկատակային հուսալքման այդ տեսարանը, իսկ մեր տարեց  դերասանուհին, մի կողմ կանգնած, նայում էր մեզ: Պատահաբար նայեցի նրա կողմը, և, ի զարմանս ինձ, նրա աչքերում արցունք տեսա:

— Ես գիտեմ, որ դա պետք է ծիծաղ առաջ բերի,- ասաց նա,- բայց նայում եմ ձեզ և (արտասվել) ահա: Նա հաստատեց այն, ինչ ես արդեն վաղուց էի զգում. ես օժտված էի ոչ միայն ծիծաղ, այլև արցունքներ առաջ բերելու ունակությամբ:

  1. Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դու՛րս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:

Տնօրեն

Երգել

Վերադարձա

Առաջին

  1. Ի՞նչէ նշանակում պաղատագին բառը.

ա/ ստիպված
բ/բարձրաձայն
գ/ թախանձագին
դ/ սառնասրտորեն

  1. Գրի՛րտրված բառերի հոմանիշները.

ա/ մենակ — միայնակ

բ/  սաստիկ — խիստ

գ/ նոր — չօգտագործված

դ/ փոքր — պստիկ

  1. Տրված բառերից որի՞ դիմաց է սխալ նշված նրա տեսակը.

ա/ բնակարան — պարզ
բ/ դռնապան — բարդ
գ/ ունակություն — ածանցավոր
դ/ մայրիկ — ածանցավոր

  1. Տրվածբառերիցո՞րն է դրված եզակի թվով.

ա/ լապտերների

բ/ ծափահարությունների

գ / աչքերում

դ/ դերասանուհին

  1. Տրված բառերից յուրաքանչյուրի դիմաց նշված է, թե ինչ խոսքի մաս է: Ո՞ր տարբերակում է սխալ նշված.

ա/ քրքիջ-ածական
բ/երգ-գոյական
գ/ելույթ-գոյական
դ/տեսարան-գոյական

  1. Տեքստի  մեջ  փակագծերում դրված բայերը անհրաժեշտ ձևով համապատասխանեցրո՛ւ տեքստին.

տանել — տանում էր

Թողնել — թողնում էր

Հայտարարել — հայտարարեց                

Արտասվել — արտասվում

  1. Տրվածնախադասությանմեջ գտի՛ր ենթական և ստորոգյալը.

 Մայրիկս ինձ սովորաբար հետը տանում էր թատրոն:
Ենթակա — մայրիկ

Ստորոգյալ — տանում էր

  1. Տեքստից դու՛րս գրիր ուրիշի ուղղակի խոսք պարունակող մեկ  նախադասությունը:
    — Ես գիտեմ, որ դա պետք է ծիծաղ առաջ բերի,- ասաց նա,- բայց նայում եմ ձեզ և (արտասվել) ահա: Նա հաստատեց այն, ինչ ես արդեն վաղուց էի զգում. ես օժտված էի ոչ միայն ծիծաղ, այլև արցունքներ առաջ բերելու ունակությամբ:
  2. Տեքստում ընդգծված նախադասության մեջ բաց է թողած մեկ կետադրական նշան: Լրացրո՛ւ.
    Ես վախեցա, որ նա դրանք իրեն է պահելու: 
  3. Ո՞ւմ էր պարտական Չապլինն  իր առաջին ելույթի համար:
    Չապլինն պարտական էր իր մորը։
    12. Ե՞րբ տնօրենը որոշեց Չապլինին թույլ տալ բեմ  բարձրանալ:
    Տնօրենը Չպալիին դուրս հանեց բեմ երբ իր մայրիկի ձայնը կտրվեց:

13. Ինչո՞ւ Չապլինը ընդհատեց երգը.

ա/ձայնը խզվեց
բ/վախեցավ, թե տնօրենը հավաքած դրամները պահելու է իրեն
գ/ փողերը հավաքելու նպատակով
դ/մոռացավ երգի բառերը

  1. Ինչպե՞ս տարեցդ երասանուհին ընդունեց Չապլինի «Նոր դռնապանը» ֆիլմում խաղացած դերը.

ա/ նրան բոլորովին դուր չէր եկել

բ/ անվերջ ծիծաղում էր

գ/աչքերում արցունքներ էին հայտնվել

դ/ ձանձրույթից հորանջում էր

  1. Ո՞րն էր Չարլի Չապլինի հավատը իր դերասանական տաղանդի նկատմամբ:

Չարլի Չապլին ոքեշնչվում էր նրանից որ մարդկանց իր ներկայացումը դուր էր գալիս։

Руский язык

Задайте вопрос «где?» или «куда?». Выберите правильный вариант:

Мой брат идёт: а) в школу; б) в школе;Мой сосед ходит: а) на работе; б) на работу;
Ирина живёт: а) в городе; б) в город;Родители едут: а) на даче; б) на дачу;
Туристы едут: а) на экскурсии; б) на экскурсию;Офис: а) в банке; б) в банк;
Дети гуляют: а) в саду; б) в сад;Они идут: а) на завод; б) на заводе;
Профессор идёт: а) на лекцию; б) на лекции;Мы едим: а) дома; б) домой;
Семья едет: а) в круиз; б) в круизе;Мы всегда ходим: а) в оперу; б) в опере;
Сегодня мы идём: а) на площади; б) на площадь;Коллеги идут: а) на встрече; б) на встречу;
Студенты любят отдыхать: а) на озеро; б) на озере;Они едут отдыхать: а) на озере; б) на озеро;
Семья идёт: а) в театре; б) в театр;Мама каждый день ходит: а) в аптеке; б) в аптеку;

Задайте вопрос «где?» или «куда?». Выберите правильный вариант (множественное число):

Врачи идут: а) в поликлиниках; б) в поликлиники;Дети ходят: а) в школы; б) в школах;
Иван  едет: а) в горы; б) в горах;Родители ездят: а) на курорты; б) на курортах;
Туристы ходят: а) на экскурсии; б) на экскурсиях;Футболисты по утрам ездят: а) на тренировках; б) на тренировки;
Друзья ходят: а) в театрах ; б) в театры;Они идут: а) на заводах; б) на заводы;
Летом мы едем отдыхать: а) на озёра; б) на озерах;Сегодня они идут: а) на свидания; б) на свиданиях;

ԼՈՒՍՆԱՀԱՉ

_ Հայրի՛կ, ինչու՞ մեր Բողարը
Միշտ հաչում է լուսնի վրան.
Մի՞թե պայծառ լուսնյակը
Մեկ վնա՞ս է տալիս նրան:
_ Ո՛չ, որդյակ իմ, ոչ թե վնաս
Այլ լույս, միայն լույս է տալիս,
Իսկ շանն՝ իբրև գայլի ցեղի,
Լույսը գիշերը դուր չի գալիս:

Բայց լուսինը խոմ չգիտե՞,
Որ իր վրան հաչողներ կան, —
Նա լուռ ու մունջ՝ բակ բոլորած՝
Շարունակում է իր ճամփան:
Մենք էլ, որդյա՛կ, լուսնի նման
Պետք է լույս տանք մութ աշխարհին,
Եվ համարենք, թե չենք լսում
Մեզ վրա զուր հաչողներին:

Առաջադրանքներ՝

  • Բանաստեղծությունից դուրս գրեք 13 գոյական, առանձնացրեք դրանց արմատները, հնարավորության դեպքում դրանցով նոր բառեր կազմեք: Լուսին — լույս — լուսամուտ,
  • Հայրիկ — հայր — հայրանուն,
  • Որդյակ — որդի — որդեգիր,
  • Շուն — շուն,
  • Ճամփա — ճամփա,
  • Գայլ — գայլ,
  • Բակ — բակ,
  • Վնաս — վնաս,
  • Գիշեր — գիշեր,
  • Ցեղ — ցեղ,
  • Հաչողներ — հաչող- հաչացող
  • աշխարհ- աշխարհ
  • վնաս — վնաս։
  • Դուրս գրեք ուրիշի խոսքի երկու օրինակ և հերթով գրեք, թե ով ում  հետ է խոսում:

_ Հայրի՛կ, ինչու՞ մեր Բողարը
Միշտ հաչում է լուսնի վրան.
Մի՞թե պայծառ լուսնյակը
Մեկ վնա՞ս է տալիս նրան:

Այստեղ տղան հարցնում է իր հորը, թե ինչու՞ է իրենց շունը հաչում լուսնի վրա։ Եվ մտածում, որ լուսինը վնաս է տալիս նրան։

_ Ո՛չ, որդյակ իմ, ոչ թե վնաս
Այլ լույս, միայն լույս է տալիս,
Իսկ շանն՝ իբրև գայլի ցեղի,
Լույսը գիշերը դուր չի գալիս:

Այստեղ հայրը պատասխանում է իր որդուն, և ասում, որ շանը դուր չի գալիս լուսինը։

  • Ուրիշ ի՞նչ կենդանիներ գիտեք, որ լուսնյակի հետ առնչություն ունեն: Գրեք դրանց  մասին:
  • Բուն գիշերային թռչուն է, ցերեկը հանգստանում է ծառի բնին մոտ ճյուղերին։ Բուերը սիրեւմ են թափառել գիշերները լուսնի լույսի տակ։
  • Չղջիկները ցերեկը, փաթաթվում են լայն թևերի մեջ, նրանք գլխիվայր կախվում-մնում են փչակներում, ձեղնահարկերում կամ որևէ մութ տեղում, իսկ գիշերը դուրս են թռչում՝ որսի։ Անաղմուկ ճախրում են երկնքում՝ հաճախակի թափահարելով թևերը։ 
  • Ձեր կարծիքով շան հաչոցն անհանգստացնո՞ւմ է լուսնյակին, պատասխանը հիմնավորեք: Իմ կարծիքով շան հաչոցը չի խանգառում լուսնյակին, որովհետև լուսնյակը շատ հեռու է և չի լսում շան ձայնը։
  • Ըստ ձեզ կարևո՞ր են բանաստեղծության վերջին չորս տողերը, բացատրեք դրանք:

Մենք էլ, որդյա՛կ, լուսնի նման
Պետք է լույս տանք մութ աշխարհին,
Եվ համարենք, թե չենք լսում
Մեզ վրա զուր հաչողներին:

Այս տողերը բացատրում են, որ մենք պետք է միշտ սիրենք մեր աշխարհը, և պետք չէ լսել այն մարդկանց, ովքեր առանց պատճառ բղավում են մեզ վրա, և վատաբանում են մարդկանց։

Շաղկապից առաջ դրվող ստորակետներ

Որ, երբ, քանի որ, իսկ, որովհետև …. Ստորադասական շաղկապներից առաջ միշտ դրվում է  ստորակետ, օրինակ՝ Նրանք հավաքվել են, քանի որ միջոցառում է:

Ու, և շաղկապներից առաջ դրվում է ստորակետ, եթե նախադասության գոծողություն կատարողը փոխվում է, օրինակ՝ Ամեն քայլափոխին զորքը մոտենում էր, և արքային թվում էր, թե այլևս ելք չկա:

Այստեղ առաջին նախադասությունում զորքն էր մոտենում, երկրորդ նախադասությունում՝ արքան է գործողություն կատարում:

Իսկ եթե լինի Ամեն քայլափոխին զորքը մոտենում էր և շուտով կհասնեք արքայի ամրոցին:

Ապա այս դեպքում ստորակետ չէինք դնի, որոհետև երկու նախադասություններում էլ գործողությւոն կատարողը զորքն է:

Թվարկման դեպքում դրվող ստորակետ

Հաջախ խոսքում հեղինակը թվարկում է առարկաներ, հատկանիշներ, գործողություններ, անուններ… Ցանկացած դեպքում, եթե կա թվարկում, անպայման պետք է դնել ստորակետ, օրինակ՝ Մրգերից նա սիրում էր տանձը, խնձորը, խաղողը:

Անահիտը մաքրասեր, մեծահոգի, ազնիվ ու շատ բարի աղջիկ է:

Նրանք մոտեցան, սրբեցին ու դասավորեցին աթոռները:

Կարենը, Սարգիսը, Արմանն ու գոռը գնացել էին անտառ:

ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔՆԵՐ

2.  Գտնել նախադասության ենթակաները և ընդգծել:

Ա. Ծերունին մտավ լքված խրճիթը:

Բ. Կարինեն սիրում էր ճամփորդել:

Գ. Հավաքված կանանցից մի քանիսն մաքրում էին ձավարը:

Դ. Զորավարը հոգատար հայր էր:

2 .Կետադրեք նախադասությունները, ընդգծեք շաղկապները:

Փոքրիկ տղաները խաղում էին դրսում, իսկ աղջիկները տանն էին:

 Մարդիկ բակ դուրս եկան, երբ անձրևը կտրվեց:

Մայրիկը խիստ բարկացավ ու Անահիտը հուզված լաց եղավ:

Նա հոգնած էր, որովհետև ամբողջ օրն աշխատել էր:

Ոչ ոք չէր ցանկանում նրան օգնել, քանի որ ստախոս էր:

Արևը շողում էր և եղանակը տաք էր:

3. Կետադրեք նախադասությունները:

Գլխարկով մարդը մոտեցավ մեզ, ողջունեց, մեղմ ժպտաց, ու առանց հրաժեշտ տալու հեռացավ:

Հարսանիքին հավաքվել էին աղքատ, հարուստ, նշանավոր, անհայտ մարդիկ։ Բոլորը պարում էին, ուրախանում:

Մեքենայից դուրս եկան հորեղբայրս, մորեղբայրս, մայրիկս, պապիս ու տատիս, բայց հայրս չկար:

Նրանք ցարմացած նայում էին այդ բարձրահասակ, շիկահեր, թիկնեղ, խիստ ու բարի դեմքով մարդուն, ով բոլորին ժպտում էր:

Մենք նույնիսկ չէինք հիշում, թե ինչպես դուրս եկանք փողոց, և Արմենը արագ զանգահարեց հեռախոսով ինչ որ բան պատմեց, ու զայրացած վազեց անհայտ ուղղությամբ: